Wodoszczelność a proces starzenia się membran dachowych
Wstępne krycie dachu zabezpiecza poddasze przed wodą z opadów atmosferycznych podwiewanych pod pokrycie dachowe – w zimie w formie suchego i pylącego śniegu, w pozostałych sezonach w formie kropel wody. Zabezpiecza także przed wodą – kondensatem powstałym w wyniku skroplenia się pary wodnej po wewnętrznej stronie blachy dachowej. W przypadku akcydentalnego uszkodzenia pokrycia dachowego lub naruszenia jego struktury na skutek zjawisk naturalnych (np. wiatry o ekstremalnych prędkościach), wstępne krycie ma za zadanie tymczasową ochronę poddasza. Żywotność folii i membran dachowych jest kluczowym czynnikiem warunkującym funkcjonalność wstępnego krycia. Czynnik ten jest słabym ogniwem systemu dachu i poddasza, gdyż niesprawne jego działanie często powoduje straty przewyższające wielokrotnie koszt nowego systemu dachowego wraz z kosztem montażu. Uszkodzenie wstępnego krycia lub jego nieszczelność uniemożliwia zamieszkiwanie poddasza, a w dalszej perspektywie zmusza do prowadzenia kosztownych prac remontowych.
Folie i membrany dachowe stosowane powszechnie do wstępnego krycia dachu są produktami mocno zróżnicowanymi technologicznie, jakościowo, a co za tym idzie cenowo. Dlatego przy ich doborze należy posługiwać się informacjami, które warunkować będą to jak długo dany produkt spełni i czy w ogóle spełni surowe warunki panujące na dachu. Chodzi w szczególności o działanie takich czynników jak: działanie wody, zmienna wilgotność, krytyczne temperatury (wysokie i niskie), działanie sił mechanicznych, niszczące działanie promieniowania UV. Czynniki te powodują procesy starzenia materiału zastosowanego jako wstępne krycie. Należy zwrócić uwagę na to, iż materiały te są zazwyczaj na bazie polipropylenu i/lub polietylenu – materiałów o ograniczonej odporności na procesy starzenia. Użyte jako wstępne krycie, produkty te ulegają stopniowej degradacji pod wpływem działania w/w czynników. W efekcie materiał ulegając procesom starzenia stopniowo obniża swoje parametry techniczne, w tym także i wodoszczelność. Wyjątek stanowi paroprzepuszczalność produktu – ta zazwyczaj ulega podwyższeniu, na skutek „rozrzedzenia” materiału. Pozostałe parametry ulegają nawet dwukrotnemu obniżeniu. Kluczowym parametrem w trakcie funkcjonowania produktu na dachu jest jego odporność na działanie ciśnienia wody. W przypadku, gdy wodoszczelność nowego produktu deklarowana jest na 1.5 m słupa wody, to możemy domniemywać, iż wartość ta dla produktu „zestarzałego” spadnie nam do ok. 0.75 m słupa wody, co już jest wartością graniczną, wielokrotnie nie gwarantującą szczelności wstępnego krycia, a w przypadku natężenia działania wody powodującą dostawanie się wody na poddasze
| Jak problem ten jest rozwiązany na rynku unijnym? Funkcjonuje Norma Europejska – stosunkowo młoda - dopuszczająca tego typu produkty do stosowania w budownictwie: EN 13859-1 (Elastyczne wyroby wodochronne - Część 1: Wyroby podkładowe do nieciągłych pokryć dachowych, część druga obejmuje wyroby podkładowe do ścian). Norma ta wprawdzie obliguje do prowadzenia badań starzeniowych, jednak stawia dość niskie wymagania w zakresie wodoszczelności produktu (wytrzymałość na oddziaływanie na próbkę 200 mm słupa wody przez 2 godz.). W praktyce produkty o wodoszczelności poniżej 1000 mm słupa wody (wg „starej” normy DIN 20811, która warunkuje czas oddziaływania na próbkę nie przez 2 godz. ale przez 24 godz.) przeciekają na dachach. Szczególnie w okresie montażowym, gdy nie ma jeszcze założonego pokrycia dachowego. Ale nie tylko. Osobiście doświadczyłem, iż pokrycia dachowe, które charakteryzują się mniejszą „odpornością” na podwiewanie wody z opadów atmosferycznych (często jest to uwarunkowane usytuowaniem inwestycji, geografią regionu, siłą wiatrów itp.) przepuszczały niewielkie ilości wody, jednak na tyle duże, iż membrana dachowa o odporności poniżej 1000 mm słupa wody przeciekała. Przeciekała także w przypadku, gdy była zastosowana pod blachą dachową, która wykazuje wprawdzie większą szczelność niż dachówki, jednakże w okresie zimowym intensywnie się poci, generując duże ilości kondensatu.
Dlatego tak ważne jest, aby oferowane na rynku produkty znacznie przewyższały przyjęte normy, a w szczególności odporność na działanie słupa wody. Najlepiej, aby wartość ta wielokrotnie przekraczała przyjęte normy. Jak to sprawdzić? Najlepiej posłużyć się pompą, za pomocą której możemy zasymulować działanie ciśnienia wody o odpowiedniej wartości (badanie hydrokinetyczne). Innymi słowy, jeśli badanie hydrokinetyczne próbki membrany dachowej wykazuje wartość wodoszczelności na poziomie 6 m słupa wody, możemy śmiało oczekiwać, iż po okresie kilkudziesięciu lat w wyniku degradacji materiału wartość ta obniży się nawet o 50%. Wciąż jednak faktyczna wartość odporności materiału po starzeniu będzie bardzo wysoka, gwarantując nam szczelność poddasza. Im wyższa faktyczna wodoszczelność produktu nowego, tym dłuższa i jego żywotność. Należy jednak nie zapominać, iż pozostałe parametry techniczne muszą być równolegle zachowane gwarantując komfort pracy i prawidłowe działanie membrany (wytrzymałość mechaniczna, odporność na UV, paroprzepuszczalność).
Poniżej przykładowe parametry membrany dachowej - Corotop®. Parametry te gwarantują ekstremalną odporność na działanie słupa wody, wysoką wytrzymałość mechaniczną, odporność na promieniowanie UV oraz działanie procesów starzenia się.
Masa powierzchniowa ca. 110g/m2
Paroprzepuszczalność 1800*/3000** g/m2/24h
Wytrzymałość na zerwanie:
* wzdłużna >220 N/5 cm
* poprzeczna >160 N/5 cm
Wartość Sd 0,02 m
Odporność temperaturowa ca. od -40°C do +95°C
Wodoszczelność >1500***/4500**** mm H2O
Odporność na zerwania na gwoździu >100 N
* Lyssysystem 23°C/85%
** DIN 52615 38°C/85%
*** DIN 20811
**** Hydrocinetic
Zastosowanie produktu o możliwie najwyższych parametrach gwarantuje wydłużoną żywotność dachu i poddasza, a także suche i zdrowe wnętrze domu.
Inż. Dariusz Nowicki
Prezes Opolskiego Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy
(numer 3/2007)
|